Cases
Verschillende opgaven en transities in Zuid-Limburg hebben grote invloed op het ruimtegebruik, zijn vaak vervlochten met elkaar of concurreren om ruimte. Er is daarom een sterke behoefte om deze alle voor Zuid-Limburg relevante ontwikkelingen en opgaven te vertalen in ruimtelijke claims en in een samenhangend en consistent toekomstbeeld te combineren.
Door een ontwerpend onderzoek, dat we Panorama Zuid-Limburg (Panorama ZL) noemen, wordt vanuit de specifieke kwaliteiten van Zuid-Limburg gezocht naar kansrijke combinaties van functies en thema’s. Zo proberen we te komen tot een aantal prikkelende toekomstbeelden voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat in een (grensoverschrijdende) regio. Panorama ZL laat in deze toekomstbeelden zien waar keuzes gemaakt moeten worden en vormt de basis voor een later op te stellen gezamenlijke ruimtelijke ontwikkelstrategie.
Panorama ZL voorziet in meerdere behoeftes:
1) Het concretiseert de Rijksinzet vanuit de NOVI voor Zuid-Limburg door deze uit te werken en te versnellen volgens de prioriteiten en afwegingsprincipes uit de NOVI.
2) Panorama ZL is een wezenlijke (en spannende) sleutel in de NOVI-aanpak. In de Startagenda NOVI-gebied Zuid-Limburg 2022 (BKO Zuid-Limburg heeft in december 2021 ingestemd met deze Startagenda) wordt Panorama Zuid-Limburg genoemd als een van de drie onderdelen waar vanuit het NOVI-gebied Zuid-Limburg op wordt gefocust. De Startagenda is hier te vinden.
3) Het vertaalt de doelstellingen in de POVI gebiedsgericht tot toekomstscenario’s met keuzemogelijkheden, waarmee tevens invulling wordt gegeven aan toezegging 8980 aan PS bij vaststelling van de POVI op 1/10/2021.
Het eindproduct van Panorama ZL bestaat uit twee onderdelen:
1. Een tussentijds discussiestuk met drie samenhangende toekomstscenario’s voor Zuid-Limburg waarin de breedte van de keuzemogelijkheden wordt gepresenteerd.
2. Een einddocument dat de aanzet vormt voor een gezamenlijke ruimtelijke ontwikkelstrategie.
Deze eindproducten maken de belangrijkste keuzes scherp en vormen zo een goede basis voor een gezamenlijke ruimtelijke ontwikkelstrategie, die in een vervolg op Panorama ZL zal worden opgesteld.
Aanpak en organisatie
Panorama ZL wordt opgesteld in het jaar 2022. In 7 stappen via analyses werken we naar scenario’s als basis voor debat:
1) Plan van aanpak: concretisering Plan van Aanpak
2) Inventarisatie: inventariseren geldende beleidskaders, wet- en regelgeving
3) Onderzoek: onderzoeken ruimteclaims, koppelkansen en (on)mogelijkheden van verschillende thema’s op kaart door middel van werksessies
4) Analyse: ontwerpbureau analyseert opgehaalde informatie, kijkt naar eventuele dilemma’s, conflicten en combinaties en verwerkt dit in kaartmateriaal.
5) Ontwerp: ontwerpbureau voert ontwerpend onderzoek uit om te komen tot drie toekomstscenario’s
6) Reflectie & discussie: toekomstscenario’s vormen de basis voor een publiek debat
7) Synthese: op basis van het debat worden de toekomstscenario’s uitgewerkt in een synthese waarin de sterke punten van alle scenario’s worden meegenomen
Panorama ZL komt tot stand in een samenwerking tussen Rijk en regio (gemeenten en provincie). Het ontwerpend onderzoek wordt uitgevoerd samen met ontwerpbureau PosadMaxwan.
Participatie en inbreng in het proces van Panorama Zuid-Limburg
Panorama ZL komt tot stand middels een participatief proces in samenwerking met diverse belanghebbenden. Een belangrijke stap in het proces is daarmee ook de discussie over de toekomstscenario’s (zie stap 6). In deze stap wordt uitdrukkelijk het gesprek met de omgeving gevoerd. Ook bestuurlijke betrokkenheid is in deze stap van belang. De uitkomsten van deze stap, worden ook meegegeven voor het vervolg in de vorm van de ruimtelijke ontwikkelstrategie. Tijdens stap 6 zullen laagdrempelige bijeenkomsten plaatsvinden waarbij de toekomstscenario’s onderdeel vormen van de discussie. We zullen je onder meer via Expeditie Ruimte op de hoogte houden over de voortgang van Panorama Zuid-Limburg inclusief de nadere informatie over stap 6.